อนันต์ ปาณินท์  ศิลปินแห่งชาติ สาขาทัศนศิลป์ (จิตรกรรม) ประจำปี พ.ศ. 2562

เกิด ปี พ.ศ. 2481 ปัจจุบันพำนักและทำงานที่กรุงเทพมหานคร ประเทศไทย

อนันต์ ปาณินท์ เกิดที่กรุงเทพมหานคร สำเร็จการศึกษาระดับมัธยมศึกษาจากโรงเรียนวชิราวุธวิทยาลัยในปี พ.ศ. 2498 และได้รับประกาศนียบัตรจากโรงเรียนศิลปะศึกษา กรมศิลปากร (วิทยาลัยช่างศิลป์ในปัจจุบัน) ในปี พ.ศ. 2501 จากนั้นได้สำเร็จการศึกษาระดับปริญญาตรี คณะจิตรกรรมประติมากรรมและภาพพิมพ์ จากมหาวิทยาลัยศิลปากรในปี พ.ศ. 2505 และได้รับประกาศนียบัตรศิลปะศึกษาจากสถาบัน S.W. Hayter, Paris ในปี พ.ศ. 2509 โดยได้รับทุนวิจัยทางศิลปะในโครงการระหว่างชาติ และเข้าปฏิบัติงานที่ Cite Internationale des Arts, Paris ในปี พ.ศ. 2510

อนันต์ ปาณินท์ ได้รับรางวัลและเกียรติคุณระดับชาติหลายรางวัล เช่น รางวัลเกียรตินิยมอันดับ 2 เหรียญเงิน (จิตรกรรม) จากการแสดงศิลปกรรมแห่งชาติครั้งที่ 11 รางวัลเกียรตินิยมอันดับ 3 เหรียญทองแดง (จิตรกรรม) จากการแสดงศิลปกรรมแห่งชาติครั้งที่ 12 และ 13 รางวัลเกียรตินิยมอันดับ 2 เหรียญเงิน (จิตรกรรม) จากการแสดงศิลปกรรมแห่งชาติครั้งที่ 14 รางวัลเกียรตินิยมอันดับ 3 เหรียญทองแดง (จิตรกรรม) จากการแสดงศิลปกรรมแห่งชาติครั้งที่ 15 รางวัลเกียรตินิยมอันดับ 2 เหรียญเงิน (จิตรกรรม) จากการแสดงศิลปกรรมแห่งชาติครั้งที่ 18 และรางวัลเกียรตินิยมอันดับ 1 เหรียญทอง (จิตรกรรม) จากการแสดงศิลปกรรมแห่งชาติครั้งที่ 19 นอกจากนี้ในปี พ.ศ. 2562 ผลงานจิตรกรรมในปี พ.ศ. 2512 ได้รับคัดเลือกโดยกระทรวงวัฒนธรรมเป็นหนึ่งในสุดยอดงานศิลปะร่วมสมัยไทยในสมัยรัชกาลที่ 9 สาขาทัศนศิลป์ ทศวรรษที่ 3 (พ.ศ. 2509-2518) และในปีเดียวกันได้รับเลือกเป็นศิลปินแห่งชาติ สาขาทัศนศิลป์ ประเภทวิจิตรศิลป์ ด้านจิตรกรรม

อนันต์ ปาณินท์ เริ่มแสดงผลงานศิลปะตั้งแต่ปี พ.ศ. 2503 ในงานนิทรรศการกลุ่มการแสดงศิลปกรรมแห่งชาติครั้งที่ 11 และได้จัดนิทรรศการเดี่ยวครั้งแรกที่วังสวนผักกาดในปี พ.ศ. 2508 นับแต่นั้นมา เขาได้จัดแสดงผลงานในนิทรรศการเดี่ยวและกลุ่มทั้งในและต่างประเทศมากมาย เช่น นิทรรศการเดี่ยวที่ GALLERY DU HUAT PAVE’ และ CITE INTERNATIONALE DES ARTS กรุงปารีส ประเทศฝรั่งเศส ในปี พ.ศ. 2509 GALLERY DE LEISEL, เมลเบิร์น ประเทศออสเตรเลีย ในปี พ.ศ. 2515 KEAN’S ART GALLERY, FIFTH AVENUE นิวยอร์ก ประเทศสหรัฐอเมริกา นิทรรศการเดี่ยวสองครั้งล่าสุด “Where do We Come From” และ “Rhythm of Heartbeat” ในปี พ.ศ. 2561 และ 2565 ตามลำดับ จัดที่พิพิธภัณฑ์ศิลปะไทยร่วมสมัย (MOCA BANGKOK)

ผลงานจิตรกรรมแต่ละชิ้นของอนันต์ ปาณินท์ มีจุดเริ่มต้นจากการค้นหาและสำรวจความสัมพันธ์ระหว่างการสร้างสรรค์งานศิลปะและบริบททางสังคมวัฒนธรรมในช่วงเวลานั้น ๆ เพื่อสร้างแนวความคิดหรือแรงบันดาลใจในการสร้างสรรค์ ผ่านการประสานรวมขององค์ความรู้ทางศิลปะ ประวัติศาสตร์ วัฒนธรรม ศิลปะ มนุษย์ ธรรมชาติ รวมทั้งปรัชญา ความเชื่อ และระบบคติ-สัญลักษณ์ มุ่งเน้นการสื่อสารกับความคิดและความทรงจำของผู้ชม เพื่อให้เกิดการตีความที่หลากหลายตามแต่ประสบการณ์ส่วนตัวและประสบการณ์ร่วมระหว่างผู้ชมและแรงบันดาลใจของศิลปิน ปัจจุบัน อนันต์ ปาณินท์ ยังคงสร้างสรรค์ผลงานศิลปะและมีบทบาทสำคัญในการส่งเสริมและพัฒนาวงการศิลปะในประเทศไทย