ศาสตราจารย์เกียรติคุณชลูด นิ่มเสมอ ศิลปินแห่งชาติ สาขาทัศนศิลป์ (ประติมากรรม) ประจำปี พ.ศ. 2541
(2472-2558) 

ศาสตราจารย์เกียรติคุณชลูด นิ่มเสมอ เกิดเมื่อวันที่ 2 พฤษภาคม พ.ศ. 2472 ที่ตำบลบางแวก อำเภอภาษีเจริญ จังหวัดธนบุรี (ปัจจุบันเป็นจังหวัดกรุงเทพฯ) ศึกษาระดับมัธยมศึกษาที่โรงเรียนวัดนวลนรดิศ จากนั้นจบการศึกษาระดับปริญญาตรีศิลปบัณฑิต สาขาประติมากรรม เกียรตินิยมอันดับ 1 จากมหาวิทยาลัยศิลปากร ในปี พ.ศ. 2497

ปริญญาตรีศิลปบัณฑิต สาขาประติมากรรม เกียรตินิยมอันดับ 1 จากมหาวิทยาลัยศิลปากร ในปี พ.ศ. 2497 ต่อมาได้รับทุนจากรัฐบาลอิตาลีให้ศึกษาต่อที่กรุงโรม และได้รับ Diploma di Decorazaion จาก L’Academia di Belle Arti di Roma ในปี พ.ศ. 2501 และ Certificate di Ceramic จาก C.A.L.A.L. Roma ถัดมาในปี พ.ศ. 2506 ได้รับ Certificate of Lithography จาก Pratt Graphic Center ประเทศสหรัฐอเมริกา และเดินทางไปดูงานศิลปะต่อที่ประเทศอิตาลี และฝรั่งเศส เป็นเวลา 2 เดือน

ศาสตราจารย์เกียรติคุณชลูด นิ่มเสมอ ได้ก่อตั้งภาควิชาภาพพิมพ์ที่คณะจิตรกรรมฯ มหาวิทยาลัยศิลปากร ในปี พ.ศ. 2508 การเปิดภาควิชานี้ทำให้วงการศิลปะภาพพิมพ์ในประเทศไทยเติบโตขึ้นอย่างมากส่งผลให้การศึกษาด้านภาพพิมพ์แพร่หลายไปยังสถาบันศิลปะต่าง ๆ ทั่วประเทศ ปี พ.ศ. 2514 ศาสตราจารย์เกียรติคุณชลูด นิ่มเสมอได้รับแต่งตั้งให้รักษาการคณบดีคณะจิตรกรรม ประติมากรรมและภาพพิมพ์ ซึ่งมีผลทำให้ท่านต้องรับหน้าที่ทั้งงานสอนและงานบริหารควบคู่กันไป ท่านจึงได้พัฒนาระบบการเรียนการสอนให้มีความทันสมัยและบังเกิดประสิทธิผล โดยเฉพาะวิชาสร้างสรรค์ เช่น จิตรกรรม ประติมากรรม ภาพพิมพ์ วาดเส้น และองค์ประกอบศิลป์ ศาสตราจารย์เกียรติคุณชลูด นิ่มเสมอ ดำรงตำแหน่งอาจารย์ประจำที่คณะจิตรกรรม ประติมากรรม และภาพพิมพ์ มหาวิทยาลัยศิลปากร จนกระทั่งเกษียณอายุราชการ

ศาสตราจารย์เกียรติคุณชลูด นิ่มเสมอ ได้รับรางวัลเกียรตินิยมอันดับ 3 เหรียญทองแดง ประเภทจิตรกรรม จากการแสดงศิลปกรรมแห่งชาติครั้งที่ 4 ในปี พ.ศ. 2496 รางวัลเกียรตินิยมอันดับ 1 เหรียญทอง ประเภทเอกรงค์ รางวัลเกียรตินิยมอันดับ 2 เหรียญเงิน ทั้งในประเภทจิตรกรรมและประติมากรรม จากการแสดงศิลปกรรมแห่งชาติครั้งที่ 6 ในปี พ.ศ. 2498 รางวัลเกียรตินิยมอันดับ 1 เหรียญทอง ทั้งในประเภทจิตรกรรมและภาพพิมพ์ เกียรตินิยมอันดับ 2 เหรียญเงิน ประเภทประติมากรรม จากการแสดงศิลปกรรมแห่งชาติ ครั้งที่ 7 ในปี พ.ศ. 2499 และในปี พ.ศ. 2502 ท่านได้รับรางวัลเกียรตินิยมอันดับ 1 เหรียญทอง ประเภทจิตรกรรม จากการแสดงศิลปกรรมแห่งชาติ ครั้งที่ 10 และได้รับการยกย่องเป็นศิลปินชั้นเยี่ยม ประเภทจิตรกรรม นอกจากนี้ ท่านยังได้รับรางวัลภาพพิมพ์จาก International Biennial of Graphic Art เมืองลูบลิยานา ประเทศยูโกสลาเวีย ในปี พ.ศ. 2506 และรางวัลภาพพิมพ์จาก International Biennial of Paints in Tokyo ครั้งที่ 4 ประเทศญี่ปุ่น ในปี พ.ศ. 2507 ซึ่งช่วยเสริมสร้างชื่อเสียงในเวทีนานาชาติ

ศาสตราจารย์เกียรติคุณชลูด นิ่มเสมอ เคยจัดแสดงนิทรรศการเดี่ยวหลายครั้ง อาทิ นิทรรศการเดี่ยวครั้งแรกที่ Galerie Tholoze ย่านมงมาร์ต ประเทศฝรั่งเศสในปี พ.ศ. 2500 นิทรรศการเดี่ยวที่ A.U.A กรุงเทพฯ ในปี พ.ศ. 2506 และนิทรรศการเดี่ยวที่ Two World Gallery สนามบินนานาชาติ จอห์น เอฟ เคเนดี้ กรุงนิวยอร์ก ประเทศสหรัฐอเมริกา ในปี พ.ศ. 2511 นอกจากนี้ยังมีนิทรรศการ “งานกระดาษ” มีผลงานชุด “บทกวี” และ “บันทึกประจำวัน” ในปี พ.ศ. 2527 นิทรรศการ “ชลูด นิ่มเสมอ: ภาพพิมพ์-วาดเส้น-สื่อผสม 2496-2542” ในปี พ.ศ. 2542 นิทรรศการ “สายธารชีวิต” ในปี พ.ศ. 2553 ซึ่งจัดขึ้นที่หอศิลป์มหาวิทยาลัยศิลปากร นิทรรศการ “จิตรกรรมฝาผนังของอาจารย์ชลูด และผลงานย้อนหลัง” ในปี พ.ศ. 2556 ที่หอศิลปวัฒนธรรมแห่งกรุงเทพฯ และยังได้ร่วมแสดงงานในนิทรรศการกลุ่มระดับชาติและนานาชาติหลายครั้ง.

แนวคิดและอิทธิพลทางศิลปะของศาสตราจารย์เกียรติคุณชลูด นิ่มเสมอ เน้นหลักการ “เรียบง่ายแต่ทรงพลัง” โดยผสมผสานรูปทรงเรขาคณิตแบบสากลเข้ากับลวดลายไทย เน้นความสมดุลระหว่างเนื้อหาทางวัฒนธรรมพื้นบ้านและความทันสมัย และสื่อสารจิตวิญญาณของความเป็นไทยผ่านสุนทรียภาพร่วมสมัย ผลงานของท่านกลายเป็นสัญลักษณ์ของศิลปะไทยสมัยใหม่ที่ยังคงความคลาสสิกและเป็นแบบอย่างให้ศิลปินรุ่นหลังในการสร้างงานที่รักษา เอกลักษณ์ไทยแต่ไม่ล้าสมัยผลงานของท่านถูกจัดแสดงถาวรในสถานที่สำคัญ เช่น พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ หอศิลป์สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ และมหาวิทยาลัยศิลปากร ท่านเคยให้ทัศนะไว้ว่า “ข้าพเจ้ามีความเชื่อว่าศิลปะคือสิ่งที่แสดงออกซึ่งแก่นแท้ของความเป็นมนุษย์ ความเป็นมนุษย์คือความดี และความดีนั้นสามารถแสดงออกได้ด้วยความงาม… งานศิลปะที่ข้าพเจ้าทำขึ้นจึงมีแนวโน้มไปในทางที่ดีงาม สงบ บริสุทธิ์ และอบอุ่นด้วยความเป็นพี่น้อง รูปแบบและเรื่องราวของงานอาจเปลี่ยนไปตามความเหมาะสมและความจำเป็นในการแสดงออก แต่ชีวิตภายในซึ่งเป็นเนื้อหาสาระของงานศิลปะโดยตรงนั้นไม่มีเปลี่ยนแปลง”