ศาสตราจารย์เกียรติคุณ อรศิริ ปาณินท์ ศิลปินแห่งชาติ สาขาทัศนศิลป์ (ประยุกต์ศิลป์) ด้านสถาปัตยกรรมพื้นถิ่น ประจำปี พ.ศ. 2564

เกิด ปี พ.ศ. 2487 ปัจจุบันพำนักและทำงานที่กรุงเทพมหานคร ประเทศไทย

ศาสตราจารย์เกียรติคุณอรศิริเริ่มต้นการศึกษาในระดับมัธยมศึกษาที่โรงเรียนมาแตร์เดอีวิทยาลัยในปี พ.ศ. 2503 ต่อมาได้ศึกษาต่อที่โรงเรียนเตรียมอุดมศึกษาและจบการศึกษาที่มหาวิทยาลัยศิลปากร คณะสถาปัตยกรรมไทยในปี พ.ศ. 2509 หลังจากนั้นได้ศึกษาต่อในระดับปริญญาโทด้านสถาปัตยกรรมเขตร้อนที่ Pratt Institute นิวยอร์ก ประเทศสหรัฐอเมริกา และสำเร็จการศึกษาในปี พ.ศ. 2511

ในช่วงอาชีพการงานของศาสตราจารย์เกียรติคุณอรศิริได้รับเกียรติคุณในหลายด้าน ทั้งด้านการศึกษา ด้านวิชาการ ด้านงานวิจัย และด้านวิชาชีพ ทางด้านการศึกษา ศาสตราจารย์เกียรติคุณอรศิริได้รับปริญญาดุษฎีบัณฑิตกิตติมศักดิ์จากมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ในปี พ.ศ. 2544 ในสาขาสถาปัตยกรรม และจากมหาวิทยาลัยศิลปากรในปี พ.ศ. 2548 ในสาขาสถาปัตยกรรมพื้นถิ่น รวมถึงจากมหาวิทยาลัยศรีปทุมในปี  พ.ศ. 2552 ในสาขาสถาปัตยกรรม ด้านวิชาการ ศาสตราจารย์เกียรติคุณอรศิริได้รับรางวัลหลายรางวัลที่มีความสำคัญ เช่น รางวัลปาฐกถาศิลป์ พีระศรี จากมหาวิทยาลัยศิลปากรในปี พ.ศ. 2553 รางวัลนักศึกษาเก่ายอดเยี่ยมด้านวิชาการในรอบ 60 ปี ของมหาวิทยาลัยศิลปากรในปี พ.ศ. 2546 และรางวัลเชิดชูเกียรติผู้มีผลงานดีเด่นด้านวัฒนธรรมสัมพันธ์ สาขาศิลปกรรม (สถาปัตยกรรมพื้นถิ่น) จากมหาวิทยาลัยขอนแก่นในปี   พ.ศ. 2558 ในด้านงานวิจัย ศาสตราจารย์เกียรติคุณอรศิริได้รับการยอมรับอย่างสูงจากผลงานวิจัยหลายโครงการ ซึ่งรวมถึงรางวัลผลงานวิจัยดีเด่นจากมหาวิทยาลัยศิลปากรในปี  พ.ศ. 2544 สำหรับโครงการวิจัยเรื่อง “เรือนพื้นบ้านไทย-มอญ” และรางวัลนักวิจัยดีเด่นแห่งชาติจากสภาวิจัยแห่งชาติในปี พ.ศ. 2547 ในสาขาปรัชญา นอกจากนี้ ในปี พ.ศ. 2557 ยังได้รับรางวัลวิจัยดีในสาขาปรัชญาจากสภาวิจัยแห่งชาติ ในโครงการวิจัยเรื่อง “การศึกษาแบบองค์รวมของการปรับตัวในบริบทใหญ่ที่แตกต่างของกลุ่มชาติพันธุ์ไท-ลาว ในพื้นที่ลุ่มน้ำภาคกลางของประเทศไทย” ทางด้านวิชาชีพ ศาสตราจารย์เกียรติคุณอรศิริได้รับการยอมรับในฐานะผู้มีผลงานดีเด่น โดยในปี พ.ศ. 2537-2538 ได้รับการประกาศเกียรติคุณเป็นสถาปนิกนักวิชาการตัวอย่างด้านการอนุรักษ์จากสมาคมสถาปนิกสยามในพระบรมราชูปถัมภ์ และในปี พ.ศ. 2547 ได้รับรางวัลสถาปนิกดีเด่น สายวิชาการ ในรอบ 70 ปี จากสมาคมสถาปนิกสยามในพระบรมราชูปถัมภ์ ในปี พ.ศ. 2564 ศาสตราจารย์เกียรติคุณ อรศิริ ปาณินท์ ได้รับการเชิดชูเกียรติให้เป็นศิลปินแห่งชาติ สาขาทัศนศิลป์ ประเภทประยุกต์ศิลป์ ด้านสถาปัตยกรรมพื้นถิ่น

ศาสตราจารย์เกียรติคุณ อรศิริ ปาณินท์ ยังคงมีบทบาทสำคัญในการศึกษาและอนุรักษ์สถาปัตยกรรมพื้นถิ่น งานวิจัยและการอนุรักษ์ของท่านมีความสำคัญในการสร้างความตระหนักรู้ถึงคุณค่าของสถาปัตยกรรมพื้นถิ่นและวิธีการอนุรักษ์ที่เหมาะสม ศาสตราจารย์เกียรติคุณอรศิริได้เผยแพร่ความรู้และประสบการณ์ของท่านผ่านการบรรยาย การจัดนิทรรศการ และการเขียนงานวิจัยต่าง ๆ ซึ่งช่วยส่งต่อความรู้และแนวทางปฏิบัติที่ดีไปยังนักเรียนและนักวิจัยรุ่นใหม่ ผลงานของท่านเป็นแรงบันดาลใจสำคัญให้กับนักเรียนและนักวิจัยในด้านสถาปัตยกรรม เนื่องจากท่านไม่เพียงแค่สร้างความรู้ใหม่ แต่ยังเปิดโอกาสให้กับการสำรวจและการวิจัยที่ลึกซึ้งในด้านนี้ ทำให้ท่านเป็นแบบอย่างที่สำคัญในวงการศึกษาและวิจัยสถาปัตยกรรมในประเทศไทย